Arabuluculukta gizlilik
6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu madde 4’e göre; “(1) Taraflarca aksi kararlaştırılmadıkça arabulucu, arabuluculuk faaliyeti çerçevesinde kendisine sunulan veya diğer bir şekilde elde ettiği bilgi ve belgeler ile diğer kayıtları gizli tutmakla yükümlüdür. (2) Aksi kararlaştırılmadıkça taraflar ve görüşmelere katılan diğer kişiler de bu konudaki gizliliğe uymak zorundadırlar.” şeklinde düzenleme getirilmiştir.
Burada dikkat edilmesi gereken husus; arabulucu, taraflar ve görüşmelere katılanların görüşmeler sırasında vakıf oldukları bilgi, belge ve diğer kayıtları gizlemek zorunda olmalarıdır. Bunun istisnası ise taraflarca aksi kararlaştırılması durumudur. Arabulucu tanımında zorluk bulunmamakla birlikte taraflar ve katılan diğer kişileri de kanunun belirttiği kişilerle sınırlı tutmak gerekir. Peki kimlerdir bu hükmün muhatapları?
Kanunun 15.maddesinin 6,7,8. Fıkralarında tarafları ve görüşmelere katılacak diğer kişileri belirlemiştir. “(6)Arabuluculuk müzakerelerine taraflar bizzat, kanuni temsilcileri veya avukatları aracılığıyla katılabilirler. Uyuşmazlığın çözümüne katkı sağlayabilecek uzman kişiler de müzakerelerde hazır bulundurulabilir. (7) (Ek: 12/10/2017-7036/22 md.) Tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması hâlinde arabulucu bir çözüm önerisinde bulunabilir. (8) (Ek: 12/10/2017-7036/22 md.) Arabuluculuk müzakerelerinde idareyi, üst yönetici tarafından belirlenen iki üye ile hukuk birimi amiri veya onun belirleyeceği bir avukat ya da hukuk müşavirinden oluşan komisyon temsil eder. Komisyon, arabuluculuk müzakereleri sonunda gerekçeli bir rapor düzenler ve beş yıl boyunca saklar.“
Sürece katılanlar 1- Arabulucu, 2-Taraflar; başvuran ve kendisinden bir talepte bulunulan asıllar, 3-vekiller ve kanuni temsilciler, 4- Çözüme katkı sunacağı düşünülen uzman kişilerdir. Dolayısıyla bu sayılan kişiler gizlilik kuralına riayet etmesi gereken şahıslardır. Gizlilik kuralının doğal sonucu olarak taraflar aksini kararlaştırmadıkça bu kişiler dışında katip, stajyer, yetkisi olmayan avukat vs. görüşmelere katılamazlar.
Uygulamada davet mektubu süreciyle başlanıp, bilgilendirme, sözleşme, ilk oturum tutanağı, anlaşma/anlaşmama tutanakları ve bu süreçteki beyanlar ve sırf arabuluculuk kapsamında sunulan belgeler gizlilik kapsamında olacaktır. Süreci bitiren ve Adalet bakanlığına sunulmak zorunda olan Son oturum tutanağı ise gizlilik kapsamında bulunmamaktadır. Bu nedenle de sonuç bildirme dışında süreçteki durumlara bu tutanakta yer verilmemelidir.
Gizliliğe bir süre getirilmemiş, tek istisnası tarafların aksini kararlaştırmalarıdır. Kanun koyucu arabulucuya belge ve son tutanakla ilgili 5 yıl saklama mecburiyeti getirmektedir. Kanaatim gizliliğe de buna benzer bir zamanaşımı süresi getirilirse yerinde olacaktır.
Peki bu kurala bir müeyyide getirilmiş midir? Evet bu da kanunun 33.maddesinde düzenlenmiş, şikayete bağlı olmak şartıyla süreçteki adı geçenler arabulucu dahil gizliliğe aykırı hareket eder ve bir kişinin korunan hukuki menfaatini ihlal ederlerse 6 aya kadar hapis cezası ile cezalandırılabileceklerdir.
Selam ve muhabbetle…
