Bahçeşehir Üniversitesi (BAU) Türk Boğazları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Saim Oğuzülgen, boğazlarda yaşanan gemi kazalarına ilişkin geliştirilen İSTANBULMAKS projesinin detaylarını anlattı.
Bahçeşehir Üniversitesi Türk Boğazları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü Saim Oğuzülgen’in öncülüğünde hazırlanan İSTANBULMAKS projesi, boğazda yaşanan gemi kazalarına ilişkin önlem tasarısı sundu. Türk Boğazları Deniz Trafik Düzeni Tüzüğü’ne göre Türk boğazlarından uğraksız geçiş yapacak gemilerde kılavuz kaptan bulundurma zorunluluğu olmazken, hazırlanan projede geçiş yapacak gemide kılavuz kaptan bulundurulma zorunluluğuna dikkat çekildi. Projede ayrıca Çanakkale ve İstanbul boğazlarından geçiş yapacak gemilerin, 200 metrenin altında, çift makineli ve pervaneli, 360 derece dönebilen aynı zamanda dümen görevi de görebilen pervane sistemli (çift makine dairesi) özelliklerine sahip olması öneriliyor.
“ÇİFT MAKİNE, ÇİFT DÜMEN ARIZAYI ÖNLER”
İSTANBULMAKS projesi hakkında bilgi veren Saim Oğuzülgen, gemilerde çift makine dairesine ve kılavuz kaptanın önemine dikkat çekerek, “Kütle fazla olduğu zaman o kütleyi kontrol altında tutmak daha zor. Eğer çift makineli gemi olsaydı yalı kazasında zarar en aza inerdi” dedi. Gemilerde çift makine ve çift dümen ile makine arızalarının ortadan kalkacağını da kaydeden Oğuzülgen, “Gemilerde genelde tek makine, pervane ve dümen vardır. Biz de diyoruz ki çift makine, çift dümen olursa makine arızası ortadan kalkar. Bu gemide makine arızası oldu ve yalıya çarptı. Eğer çift makine olsaydı yalıdaki zarar daha aza inerdi” değerlendirmelerinde bulundu.
Gemilerin boyutunu küçültülmesi ve fonksiyonlarının arttırılması gerektiğini belirten Oğuzülgen, “Proje kapsamında İstanbul Boğazından daimi olarak geçen gemilerin artık geçemeyeceğini söylemiyoruz. Gemi geçişlerinde özel tedbirler alınması gerektiğini söylüyoruz. Gemiler klavuz kaptan almalı ve kıyı emniyeti de gemiye refakat etmeli” ifadelerini kullandı.
Proje sayesinde İstanbul Boğazı’nda herhangi bir yönden gelecek gemilerin yüklendiği risk oranının ölçülmesi, tüm gemilerin olduğu alanda tek bir geminin yanı sıra tüm gemilerin ortak oluşturduğu risklerin hesaplanması ve her birinin kıyı şeridinin şeklinden etkileşimli risk haritalarının çıkarılabilecek. Simülasyon çalışmaları devam eden proje ise tamamlandığında ilgili bakanlıklara sunulacak.
İSTANBULMAKS GEMİ TİPİ PROJESİNİN DETAYLAR
Proje kapsamında hazırlanan iki ayrı senaryoya göre; Güney yönlü klavuz kaptan bulunduran gemi, trafik akışının olmadığı bölgede; boyutu 200 metredeyken kazaya karışma oranı yüzde 2,6, 230 metrede yüzde 3, 250 metre de ise 3,1 risk değeri taşırken, yine aynı yönden gelen ve klavuz kaptan bulundurmayan gemi, trafik akışının olduğu bölgede, boyutu 200 metrede yüzde 0,9, 230 metrede yüzde 2, 250 metrede ise yüzde 3,2 oranında risk taşıyor.
(İHA)