Restorasyondaki tarihi Selimiye Camisi’nin 594 penceresi de değişiyor

EDİRNE'de Mimar Sinan'ın ustalık eseri UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesinde bulunan tarihi Selimiye Camisi'nin devam eden restorasyon çalışmaları kapsamında iç ve dış alanda bulunan 594 penceresinin tamamı değiştiriliyor. Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Beksaç, "Bütün yapılarda pencere önemli bir unsur. Sadece aydınlatma açısından değil, yapının iç uhreviyetini desteklemede ışığın kullanımı açısından pencere planlanması önem taşıyan bir noktadadır. Pencerelerin sayılarının bile belirli bir sistematiğe göre şekillendiğini biliyoruz" dedi.
Edirne’de Mimar Sinan’ın ustalık eseri, UNESCO Dünya Kültür Mirası Listesi’ndeki Selimiye Camii’nde restorasyon devam ediyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayip Erdoğan'ın talimatıyla, 25 Kasım 2021 tarihinde başlayan çalışmalarda, Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından önce bahçesinde meydan düzenleme çalışması yapıldı. Yenileme çalışmasının ardından tarihi camide Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restorasyon çalışması başlatıldı. Restorasyon çalışmaları kapsamında, caminin cephelerine kurulan iskelelerle kubbelerinin taşıyıcı sistemlerinde çalışmalar yapılıp, bozulan taşlar tek tek kontrol ediliyor. Kırık ve zarar görmüş olanlar için kurulan komisyonda, yapılacaklar belirleniyor. Büyük kubbe ve diğer kubbelerde de komisyon kararı ile restore edilme çalışmaları devam ediyor. Camide yapılan yüzey kazıları ile birlikte ortaya çıkan çimentolu sıvalar yapıdan uzaklaştırılarak aslına uygun çalışma yapılıyor.
PENCERELERİN TAMAMI DEĞİŞECEK
Caminin cam ve ahşap pencere doğramaları restorasyon ile yenilenecek. Yapının iç ve dış alanında oluşan toplam 594 pencerenin aslına uygun olmadığı ve zarar gördüğü için yeni ve aslına uygun olanı ile değiştirileceği öğrenildi. En son 1980 yılında geniş çaplı restore edilen camiinin, mahfil katı zemininde kullanıldığı tespit edilen çimentolu şap, mekanik yöntemlerle sökülerek yapıdan uzaklaştırılacak ve orijinal zemin açığa çıkarılacak. Caminin iç ve dış alanlarında bulunan kalem işlerindeki bozulmaları da restorasyon çalışmalarında giderilecek. Geçmiş onarımlarda tarihi yapıya zarar verdiği kabul edilen kubbelerdeki sıvalar, derz tamirleri, döşemelerdeki çimentolu şap, beton uygulamaları sökülerek yapıdan uzaklaştırılacak. Yaklaşık 3,5 yıl sürmesi amaçlanan bu çalışmaların ardından 2025 yılında restorasyon çalışmalarının tamamlanması hedefleniyor.
'ÇALIŞMALARIN DİKKATLE YAPILMASI GEREKİYOR'
Trakya Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Engin Beksaç, Selimiye'nin kültür mirasının en büyük abidelerinden birisi olduğunu belirtti. Prof. Dr. Beksaç, "Selimiye’nin, bütünüyle iyi korunmuş Osmanlı abideleri arasında çok farklı bir yeri var. Bunlarda dikkatli çalışma yapılması gerekiyor. Pencereler daha önceki restorasyonlarda da değiştirildi. Selimiye’nin birçok noktası tekrar ve tekrar ele alındı. Bu nedenle dikkatli bir restorasyon yapılması son derece akla uygun. Bütün mesele buradaki bilim kuruluna düşüyor. Bilim kurulunun gerçekten bunu gözeterek yapması bir insanlık görevi olarak karşımıza çıkmaktadır" diye konuştu.
'BÜTÜN YAPILARDA PENCERE ÖNEMLİ BİR UNSUR'
Bütün tarihi yapılarda pencerelerin en önemli unsurlar arasında yer aldığını kaydeden Prof. Dr. Beksaç, "Pencerelerin ilk yapıldığı zaman itibarıyla baktığımız zaman kendilerine has özellikleri var. Bunların denetlenmesi, gözden geçirilmesi bilim kurulunun sorumluluğunda olan bir şey. Bütün yapılarda pencere önemli bir unsur. Sadece aydınlatma açısından değil, yapının iç uhreviyetini desteklemede ışığın kullanımı açısından pencere planlanması önem taşıyan bir noktadadır. Pencerelerin sayılarının bile belirli bir sistematiğe göre şekillendiğini biliyoruz. Bu pencerelerin sıradan sayılar olmadığı bir gerçektir. Binanın planını desteklediği kadar, sembolik açılardan da önem taşımaktadır. Mesela halk arasında anlatılan 999 pencere, bir tür dualarla bütünleştirilmesi, karşımıza çıkan önemli noktalardır. Ama esasında sayı bu kadar değildir, sayı daha az. Ama yine de pencere sayılarının bir sembolü olduğunu biliyoruz" dedi.
'DÜNYA ÜZERİNDE BİR ŞAHESER'
Tarihi caminin dünya üzerinde bir şaheser olduğunu, restorasyondan sonra çok güzel olacağını belirten Selimiye Camii İmam Hatibi Yusuf Serenli de "Camimiz, dünya üzerinde bir şaheser. Eskimeye bağlı olarak ufak tefek eksiklerimiz vardı. Restorasyondan sonra muhteşem bir eserle yine cemaatimizin ve misafirlerimizin karşısında olacağız. Çok güzel olacak. Bakıldığında eksiksiz, caminin bir bütün olarak karşımıza çıkacağını söyleyebiliriz" dedi.
'ORTAYA MUHTEŞEM BİR ŞEY ÇIKACAK' 
Selimiye Camisi yanında ciğerci işletmesi bulunan Bahri Dinar da, "Bizim için muhteşem bir gelişme. Muhteşem Selimiye’nin tadilatının, tamiratının yapılması Edirne için, İslam alemi için çok iyi bir gelişme. Tadilattan önce 1 milyondan fazla ziyaretçisi vardı, şimdi birkaç milyon olacaktır. Biz buradan çalışmalara anlık ve saatlik bakıyoruz. Çünkü işletmemiz Selimiye’nin gölgesinde. Buradan kubbeleri, çalışanları görüyoruz. Hummalı bir çalışma var. Esnaf olarak biz de bunlardan yararlanacağız. Selimiye Camii’nin tadilatı bittikten sonra çevresiyle birlikte bütünlendiğinde ortaya muhteşem bir şey çıkacak" dedi.
'TÜRKİYE'NİN BİR YÜZÜ OLACAK'
Bölge esnafından Nejat Yavuz da "Selimiye Camii’nin restorasyonunun olması gerekiyordu. Görünürde eksikler olduğu gözüküyordu. Restorasyon olup çevresiyle birlikte bu iş tamamlanacak. Bununla beraber bizim iş yerlerimizi de tamamlayınca güzel bir görsel ortaya çıkacak. Ticari olarak da bize yansıyacak. Hem Edirne’ye yansıyacak hem de Türkiye’nin bir yüzü olacak" dedi. ()