Türkiye’de sürüleri kurtlardan koruyan Sivas’ın kangal köpekleri, Afrika’da sürüleri çıta saldırılarından, Amerika’da ise dağ aslanlarından da koruyor.
Koruma ve sadakati ile namı dünyaya yayılan Sivas’ın kangal köpekleri, koruma alanında en tercih edilen tür oldu. Türk Silahlı Kuvvetleri ve Emniyet Genel Müdürlüğü tarafından da kullanılmaya başlanan köpeklerin dünyada birçok ülkede de kullanıldıkları ortaya çıktı. Kangallar, ırkı koruma altına alındığı için son yıllarda yurt dışına çıkartılması yasak olsa da geçtiğimiz yıllarda yurt dışına çıkartılan kangallar çoğaltılarak özellikle sürü korumasında kullanılıyor.
Kangallar hakkında uluslararası alanda araştırmalar yapan Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Fizyoloji Anabilim Dalı Başkanı Öğretim Üyesi Doktor Mustafa Koçkaya, kangalların öneminin her geçen gün arttığını belirtip, “Kangal çoban köpeği dünyada günden güne önemi artan, günden güne hem koruma köpeği olarak hem de bekçi köpeği olarak tercih edilen bir köpektir. Bunun en önemli nedenleri; sürü koruma görevini en iyi şekilde yerine getirmesi ve aile üyelerine olan sadakatidir” dedi.
AFRİKA’DA ÇITALARLA SAVAŞIYOR
Koçkaya, Sivas’tan alınıp 1994 yılında Güney Afrika’ya götürülen kangalların burada çıtalara karşı sürüleri koruduklarını ifade ederek, “Kangal çoban köpeği dünyada birçok ülkede bulunmaktadır. Bunlar arasında öne çıkan ülkeler Amerika, Güney Afrika, Cezayir, Fransa, İngiltere, Belçika ve Portekiz’dir. Güney Afrika’da sürüleri çıtalardan koruma görevini yerine getirmektedir. Bu bölgedeki ülkelerde yetiştiricilerin sürülerine sürekli çıta saldırmakta ve büyük kayıplara yol açmaktadır. Yetiştiriciler bu nedenle çıtaları öldürmek zorunda kalıyordu. Çıta ölümlerinin önüne geçmek için 1994 yılında Türkiye’den kangal Köpeği alıp bu köpekleri çoğalttılar. Bu ülkelerde yetiştirilen kangallar çıta koruma görevlerini başarılı bir şekilde yerine getirmişlerdir. Kangallardan sonra bu ülkelerde çıta saldırıları yüzde 74 oranda engellenmiştir. Kangalın bu başarısı bu ülkelerde yetiştiriciliğinin de başlamasına neden olmuştur. Namibya’da kangal köpeği yetiştirme fonu kurulmuştur” dedi.
ABD’DE DAĞ ASLANLARINA MEYDAN OKUYOR
Koçkaya, kangalların ABD’de de en çok tercih edilen koruma köpekleri arasında yer aldığını sözlerine ekleyerek, “Amerika’da ki kangal yetiştiricileri ise 1980’li yıllarda Sivas’tan götürdükleri kangalların sayısını şu anda yaklaşık 3 bin’e yükseltmişlerdir. Kangal köpekleri Amerika’da angus ırklarını korumaktadır. Yine Amerika’da küçük sürüler kangallar ile dağ aslanlarından korunmaktadır” dedi.
SAF IRK NASIL ANLAŞILIR?
Koçkaya, arı ırkın tespiti konusunda tamamlanmış bilimsel bir çalışma bulunmadığının altını çizerek saf kangalları şu şekilde tarif etti. Koçkaya, “Saf ırkın erkekleri genellikle 50-55 kilo ağırlığındadır. Dişiler ise 45-50 kilo ağırlığında olmaktadır. Çok sivri burunlu olmazlar. Burun yapıları hafif küttür. Gözlerinin çevresi çok fazla çıkıntılı değildir. Omuz Yükseklikleri 65 ile 78 santimetre arasında değişir. Bu özelliklerde olanları saf ırk olarak adlandırıyoruz. Saf ırkın tespiti için bilimsel çalışmalar yapılmalıdır. Bizler kangalın sağlığının ortaya konulması açısından önemli çalışmalar yapılması gerektiğini düşünüyoruz” dedi.
(Onur Erden - Veysel Korkmaz/İHA)