İçinizde bir hain, işinizde gizli bir rakibiniz olabilir. Dahası siz fark etmeden günden güne yerinizi alıyor olabilir. Bu rakip, her gün bir adım daha ileri giden, yorulmayan, bıkmayan, uyumayan “Üretken Yapay Zeka” 

Üretken yapay zeka (Generative artificial intelligence) bilgisayar sistemlerinin ses, yazılı ve görsel verilerini işleyerek yeniden içerik üreten bir yapay zeka dalıdır. Hangi formatta olursa olsun talep edilen içeriği üretip saniyeler içerisinde bize verebiliyor. Çıktılar ise büyük oranda kabul görüyor.  

Bilmeyenler için Google aramalardan farkını şöyle açıklayabilirim. Google arama motoruna “Geleceğin meslekleri” sorulduğunda; Google, internetteki tüm içerikleri tarayıp direk o bilgiye ulaşmaya çalışıyor. Eğer veri tabanında öyle bir bilgi varsa karşımıza getiriyor. Üretken yapay zeka ise içerikleri tarıyor, verileri işliyor, değerlendiriyor ve veri tabanında olmayan, yeni ürettiği bir veriyi bize sunabiliyor. 

Bugün üretken yapay zekaya ödev hazırlatan öğrencilerin ilerleyen dönemlerde işlerini, mesleklerini üretken yapay zeka alacak. 

Dünya Ekonomik Forumu tarafından yayınlanan “Mesleklerin Geleceği 2025 Raporu’nda beceri gruplarına göre üretken yapay zekanın insan becerileri yerine geçme olasılıkları sıralanmış. İlk sırada “Okuma, yazma ve matematik” becerisi var. Bu beceriye dayanan iş ve mesleklerin yerini yapay zeka hızlı bir şekilde teslim alabiliyor. En basit örneğiyle bilgisayar sistemlerinde klayve kullanmadan sesle yazı yazdırabiliyor, metinlerimizi okutabiliyoruz. 

Matematik kısmına gelirsek zaten dezavantajlıyız. Mühendislik ve matematik işlemleri bilgisayarsız yapılamaz duruma geldi. Uygulamayı açıyorsunuz, birkaç dakikada yapacağınız inşaat bilgilerini girdiğinizde, kullanılacak vidadan beton miktarına kadar size malzeme miktarı ile fiyat bilgilerini veriyor. Bu durum bütün mühendislik alanlarında geçerli. Çünkü iş hendeseye dayandığında bilgisayar sistemlerinin rakibi yok. 

Aynı raporda üretken yapay zekanın yerine geçemeyeceği beceri gruplarında ise “El becerisi, dayanıklılık ve hassasiyet” ile “Empati ve aktif dinleme” var. Buradan hemen şunu yorumlamanız gerekiyor. Demek ki mavi yakanın yeri dolamıyorken beyaz yaka işini kaptırmış bile. Geçtiğimiz günlerde bir firma 35.000 TL maaşla Makine Mühendisi ilanına çıkarken, 60.000 TL ile kepçe operatörü istihdam edebiliyor. Bunun nedeni makine mühendisini ikame edebilirken kepçe operatörünü ikame edemiyor. 

Tam tersi durumu da analiz edelim.  

Birçok içerikte “Psikologların yerini üretken yapay zeka tamamen alacak” şeklinde okumama rağmen bu raporda empati ve aktif dinleme ikamesiz gibi duruyor. Aslında bu durumu şöyle ifade etmek daha doğru. Üretken yapay zeka ile psikolog hizmetini yan yana koyalım. Her ikisine anlattığımız durumlara aynı veya benzer dönütü aldığımızda psikologla yürüttüğümüz süreçten daha fazla verim alacağız. Çünkü insanız. Duygularımız var. Dinlenmek, anlaşılmak istiyoruz. Generative Ai bize “Seni anlıyorum. Bu durumdan dolayı senin yanndayım” dediğinde tatmin olamayacağız.  

Nihayetinde gelecek dönemler de rekabet daha sert bir şekilde yaşanacak. Bırakın çalışanların işinden olmalarını istihdam edilmeleri bile zorlaşacak. Bu nedenle çocukları bu geleceğe hazırlamalıyız. Gelecekte istihdamda zorluk yaşayacağı meslekler yerine çocukları gelecekteki yeni mesleklere yönlendirmeli, teknolojiyi, yapay zekayı kendilerine çalışacak bir şekilde entegre etmeleri için zemin hazırlamalıyız. 

Her saniye kendini daha fazla geliştiren bu gizli rakiple rekabet edebilmek belki de mümkün.  

Fatih Boran 

• -  

Yazdığım bu yazıdan bir de yapay zeka tarafından yazılanı var. Bakalım hangisini beğeneceksiniz. 

• -  

İşimizdeki Gizli Rakip: Yapay Zeka ve Meslekler 

1. Giriş 

Yapay zeka günümüzde hızla gelişmekte olan bir teknolojidir ve iş dünyasında önemli bir konuma gelmiştir. Bu yazıda, yapay zekanın iş dünyasındaki etkilerine odaklanacağız. Yapay zekanın gelecekte meslekler üzerindeki etkilerini inceleyerek, hangi mesleklerin bu teknoloji tarafından yerinin alınabileceğini ve hangi mesleklerin ise yapay zekanın yerini alamayacağını detaylı bir şekilde ele alacağız. 

2. Yapay Zekanın Gelecekte Yerini Alacağı Meslekler 

Yapay zeka, gelecekte birçok mesleği etkileyecek ve yerini alacak. Bu meslekler arasında muhasebecilik, veri analisti, pazarlama uzmanları, tıp alanında radyologlar, hukuk ve sigorta sektörü gibi alanlardaki bazı işler yer alıyor. Yapay zeka, bu mesleklerde veri analizi, raporlama, teşhis koyma ve hatta belirli görevleri yerine getirme konularında insanları tamamen veya kısmen değiştirebilir. Dolayısıyla, bu mesleklerde çalışan bireylerin yapay zeka ile iş birliği yaparak kendilerini sürekli geliştirmeleri ve teknolojiye ayak uydurmaları önemlidir. 

3. Yapay Zekanın Gelecekte Yerini Alamayacağı Meslekler 

Yapay zekanın gelecekte yerini alamayacağı meslekler arasında psikologlar bulunmaktadır. İnsanlar duygusal sorunları ve yaşadıkları zorluklar konusunda diğer insanlarla bağlantı kurarak onlara yardımcı olabilen bir yaklaşıma ihtiyaç duyarlar. Bu nedenle psikologlar, insan unsurunun önemli olduğu bir meslek olarak yapay zekanın yerine geçmeyecektir. Ayrıca hemşirelik gibi empati, duyarlılık ve anlayış gerektiren meslekler de yapay zekanın yerini alamayacağı meslekler arasında yer alır. Hemşireler, hastalarla doğrudan ilişki kurar ve duygusal desteğe ihtiyaç duyan hastalara yardımcı olurlar, bu nedenle yapay zeka tarafından yerlerinin alınması mümkün değildir. 

4. Çözüm Önerileri ve Yol Haritaları 

Yapay zekanın meslekleri etkilemesi kaçınılmaz olmakla birlikte, çalışanların bu değişime uyum sağlaması için çeşitli çözüm önerileri ve yol haritaları belirlenebilir. Eğitim kurumlarının yapay zeka odaklı programları ve dersleri artırarak, çalışanları geleceğin mesleklerine hazırlamalarına destek olabiliriz. Ayrıca, işletmelerin yapay zeka kullanımı konusunda çalışanlarına eğitim ve gelişim fırsatları sunmaları, mevcut çalışanların becerilerini güncel tutmalarını sağlayacaktır. Endüstri liderlerinin, sendikaların ve hükümetlerin bir araya gelerek yapay zeka tarafından etkilenen mesleklerdeki çalışanların korunması ve desteklenmesi için stratejiler geliştirmeleri de hayati önem taşımaktadır. 

5. Sonuç ve Özet 

Bu makalede, yapay zekanın gelecekte yerini alacağı ve alamayacağı meslekleri inceledik. Üretken yapay zekanın büyük olasılıkla fiziksel işlerde insanları takip edebileceği ve rutin görevleri yerine getirebileceği belirlenmiştir. Bununla birlikte, yaratıcı düşünme, insan ilişkileri ve etik değerlere dayalı mesleklerde insan faktörünün önemini koruyacağı sonucuna varılmıştır. Ayrıca, yapay zekanın ilerlemesiyle ortaya çıkacak riskler ve işsizlik endişeleri ele alınmış, çözüm önerileri ve yol haritaları sunulmuştur. Bu makalenin sonucunda, insanların mesleklerini geliştirmek, eğitimlerini güncellemek ve yapay zekaya uyum sağlamak için adımlar atması gerektiği üzerinde durulmuştur. 

Generative AI