Yönetim; bir organizasyonu sevk ve idare etmek, stratejik planlar doğrultusunda organizasyonun hedeflere verimli ve etkin bir şekilde ulaşmasını sağlayan temel faaliyettir.
Organizasyonun niteliği ne olursa olsun iyi bir yönetime ihtiyaç duyduğu gibi iyi yönetilmediğinde organizasyonun kendini devam ettirme olasılığı çok düşüktür.
Kamu kurum ve kuruluşları, ticari işletmeler, kobiler, holdingler, sivil toplum örgütleri, kooperatif veya dernekler bir organizasyon halinde faaliyet yürütürler. Başarılı görülen her organizasyonda mutlaka iyi bir yönetim biçimi mevcuttur.
Yönetim biçimi kadar yönetici de çok önemlidir. Yönetici, organizasyonun beyin fonksiyonunu yerine getirdiğinden aldığı her karar sonuçlarda etki yaratacaktır. Bu kararların rasyonel, işe ve firmanın ruhuna uygun, sektör realitesinden kopmamış ve stratejik derinliğe sahip olması gerekiyor.
İlk basamak veya küçük organizasyonların yöneticileri yönettiği organizasyonun kılcal damarlarına kadar her noktaya hakim olmak durumundadırlar. Bu yöneticiler organizasyonların içerisinden çıkmış, yönettikleri her kademede fiilen çalışmış, kurum hafızası olan ve çalışanlarla daha çok mesai harcayan kişilerden oluşmaktadır.
İlk düzey yöneticilerin performansları genel olarak sorgulanmaz. Çünkü bu düzeyde çok fazla karar alınmaz. Hata olasılığı çok düşüktür. İlk kademe yöneticinin kötü olması sadece uygulamada aksaklıklar meydana getirir. Bu aksaklıkların telafi edilmesi oldukça kolaydır. Ayrıca ilk kademe yöneticinin yeri çok hızlı doldurulabilir.
Orta düzey yöneticilerde ise durum biraz farklılık gösterir. Orta düzey yöneticiler büyük oranda yine kurum içerisinden çıkar. Yönetici organizasyonun her biriminde fiilen çalışmadığı için her birime tam hakim olamaz. Fiilen çalışmadığı departmanların işlerine çok da uzak değildir. Öğrenme hızı ve kabiliyetine göre bir süre sonra hâkimiyet sağlayabilir.
Orta düzey yöneticilerin performansı ölçülmek zorundadır. Çünkü yetki devirleri ile bu düzeyde birçok konuda karar alınır. Kurumların misyon ve vizyonları çerçevesinde önemli kararların alınması ve uygulanması bu düzeyde gerçekleşebilir. Çalışanların kurumlarına aidiyet bağlarının oluşması, mesleki gelişim, iş hacimlerinin artması bu düzeyde alınan kararlar neticesinde gerçekleşir.
Orta düzey yöneticiler kurumların iskeletlerini oluşturduğu için kurumların bu düzeyde yönetici yetiştirmeleri ve mevcutların geliştirilmeleri sağlı yönetimin sürdürülebilirlik gereksiminlerindendir. Ayrıca bu düzeydeki yöneticilerin kendi karar alma becerilerini güçlendirmek için alt yapılarını güçlendirmeleri ve akademik bilgi seviyelerini artırmaları gerekmektedir.
Üst düzey yöneticiler ise bir yönetim kuruluna veya oluşturulmuş bir mevzuata dayanarak görevlerini yürütürler. Bu yöneticiler genel olarak kurum içerisinde yer alan görevlerden gelmezler. Öğrenim düzeyinden itibaren yönetici kültürü ile gelişim gösterirler. İç dinamiklerin detaylarına çok hakim değildirler. Bilgi ve deneyimleri doğrultusunda kendileri karar alır, organizasyonları şekillendirirler. Çoğu zaman stratejik planların hazırlanması da bu düzeyde gerçekleşir.
Üst düzey yönetici organizasyonun kaderidir. Alınan her karar tabanda farklı bir yansımaya neden olur. Yönetici daha çok lider rolü üstlenmek zorundadır. Sadece kendi örgütüne değil dışa dönük bir yaşam biçimini de benimsemek durumundadır.
Dünyadaki yenilikler, trendler, ülkelerin politik durumları başta olmak üzere hayata geniş bir çerçeveden bakmalıdır. Çünkü dışarıda yaşanabilecek bir değişime hızlı bir şekilde tepki verebilmelidir.
Son olarak her kademedeki yöneticileri yönetenlerden bahsetmek istiyorum. Birçok organizasyonda adına yönetim danışmanı, özel kalem, müşavir, yardımcı, sekreter veya farklı bir ünvanla yöneticilere yakın olan çalışanlar var. Bu kişiler yöneticinin her adımında yanında olup görüş veren, istişare edilen, veri hazırlayan ve ön süzgeçten geçiren kişilerdir. Yöneticiler bu kişilerden gelen verilere göre karar verdikleri için buradan gelen bilgi çok özel ve kıymetlidir. Eğer yönetici bu kişileri nitelikli profesyonellerden seçmezse kendi karar gücü çok zayıflar. Çünkü rasyonel veriye göre değil verilen bilginin niteliği oranında bir karar vermiştir.
Bu nedenle iyi bir yönetici yanında - yöresinde kendisini bile gölgede bırakacak potansiyeli olan profesyonelleri tutmalı ki hem kendisi hem de organizasyonu için sürdürülebilir bir başarı elde edilebilsin.
#liderlik #yönetim #üstyönetici
Fatih Boran
